ضرورت بیان هیجانات منفی و انواع سبکهای ارتباطی
احساسات بد را هم بیان کنیم
وقتی احساسات ناخوشایند و هیجانات منفی درونمان جمع میشوند و از بیانشان ابا میکنیم نه تنها حالمان خوب نمیشود بلکه ممکن است از نظر روحی دچار مشکلات جدیتری شویم. به همین علت است که خانم فهمیه لواسانی صحبت کردن پیرامون احساسات بد را ضروری میداند و یکی از دلایلی که مراجعین به مراکز مشاوره در یکی دو جلسه اول احساس بهتری دارند، را همین بیان کردن احساسات بد میداند. ایشان میگوید وقتی به اعضای خانواده و نزدیکانمان میگوییم حالم خوب نیست، افسردهام و ... میگویند «اینها را نگو، حالت بدتر میشود» در صورتی که عنوان کردن هیجانات منفی، موجب تخلیه تدریجی آنها شده و به بهبودی حال افراد هم کمک میکند.
علاوه بر این باید بدانیم که این احساسات متعلق به ماست و باید به این واقف باشیم که دقیقاً چه احساسی داریم زیرا اتفاقات مختلف میتوانند باعث ایجاد تعابیر و برداشتهای مختلفی در افراد شوند، ممکن است یک اتفاق مشخص در یک فرد هیچ احساس بدی ایجاد نکند اما در دیگری خشم و عصبانیت بوجود آورد. به عنوان مثال در صورت ایجاد تعارض بین همسران معمولاً طرفین از جمله «تو من رو عصبانی میکنی» استفاده میکنند در حالی که شکل درست جمله این است که «من احساس عصبانیت میکنم» و در جمله دوم فرد از خودش و احساس درونیاش صحبت میکند.
بیان نیازها هم یکی دیگر از حقوق فردی هر انسانی است، اما اینکه بیان نیازها تا چه حدی بتواند به نتیجه مثبت برسد به دو عامل بستگی دارد: اول اینکه این نیاز چگونه بیان شده باشد و دوم اینکه آیا طرف مقابل برای این نیاز اهمیتی قائل هست یا خیر؟ در واقع آدمها براساس اینکه چگونه نیازشان را برطرف میکنند به سه گروه تقسیم میشوند و هر گروه از یک سبک مشخص پیروی میکند: دسته اول سبک پرخاشگرانه دارند و معتقدند دنیا حول محور «من» میچرخد و تنها آدم مهم دنیا آنها هستند. بنابراین خودشان و نیازهایشان را در اولویت قرار داده و در ارتباط با همسرشان نیز خودخواهانه عمل میکنند.
سبک دوم، انفعالی است و به این معناست که فرد همیشه از خود و نیازهایش میگذرد چرا که هدفش راضی نگه داشتن دیگران است. در زندگیهای سنتی این سبک زیاد دیده میشود. افرادی که با این سبک رابطه برقرار میکنند، افراد وابستهای هستند و تنها چیزی که برایشان مهم است، بودن با طرف مقابل است حتی اگر این بودن با رنج و سختی و آزار همراه باشد.
سبک ارتباط قاطعانه سومین سبک ارتباطی است که نسبت به دو سبک دیگر برتریهای زیادی دارد. افراد در این شیوه به نیازهای خویش واقف هستند و به آنها اهمیت میدهند اما نیازهای دیگران را نیز مدنظر قرار داده و نادیده نمیگیرند. این سبک رفتاری بهترین شیوه برای ارتباط با اطرافیان است چرا که احترام به نیازهای دیگران حفظ شده و همچنین طرفین یکدیگر را درک میکنند.